საბა

საბა — ლიტერატურული პრემია საქართველოში, რომელიც 2003 წელს დაარსდა. პრემია ყოველწლიურად გაიცემა და მისი მიზანია გასული წლის საუკეთესო ნაწარმოებების გამოვლენა 9 ნომინაციის მიხედვით.

ისტორია 

საბას დამაარსებლები არიან თიბისი ბანკი, გაზეთი „24 საათი“ და ქართული პენ-კლუბი. პირველი დაჯილდოება 2003 წელს ჩატარდა.

კრიტიკა

„საბას“ დაარსების დღიდან აკრიტიკებდნენ სხვადასხვა მიზეზების გამო. კრიტიკა შეეხება იმას, რომ კანდიდატების დასახლებასა და პრემიის გადაცემას შორის მცირე დროა. ^[1] „საბა“ გააკრიტიკეს „წლის საუკეთესო დებიუტისა“ ^[2] და „წლის საუკეთესო პიესის“ ნომინაციებთან დაკავშირებით. ^[3]

ლაურეატები 

საბა 2003 

• წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: გაგა ნახუცრიშვილი
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული:
• წლის საუკეთესო დებიუტი:
• წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ლევან ბრეგაძე
• წლის საუკეთესო თარგმანი:
• წლის საუკეთესო პიესა:
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის:

საბა 2004 [

• წლის საუკეთესო რომანი: ოთარ ჭილაძე, „გოდორი" (გამომცემლობა „რუსთავი 2 პრინტი")
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ბესიკ ხარანაული, „წიგნი ამბა ბესარიონისა"
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული:
• წლის საუკეთესო დებიუტი:
• წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: თეიმურაზ დოიაშვილი
• წლის საუკეთესო თარგმანი:
• წლის საუკეთესო პიესა: ლაშა ბუღაძე, „ნუგზარი და მეფისტოფელი"
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ბაჩანა ბრეგვაძე

საბა 2005^[4] 

• წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე — „სანტა ესპერანსა“
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: ანდრო ბუაჩიძე — „ელნათურები“
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ნუგზარ შატაიძე — „ნოემბრის წვიმა“
• წლის საუკეთესო დებიუტი: გელა ჩქვანავა — „კოლორიტები“
• წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ზაზა შათირიშვილი — „გალაკტიონის პოეტიკა და რიტორიკა“
• წლის საუკეთესო თარგმანი: ჯემალ აჯიაშვილი — „ვარსკვლავთა ჩრდილში მაღალთა თანა“
• წლის საუკეთესო პიესა: ირაკლი სამსონაძე — „ბებო მარიამი“
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ოთარ ჩხეიძე

საბა 2006^[5] 

• წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე — „ვენერას სიზმარი“
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: რატი ამაღლობელი — „წრე“
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ვანო ჩხიკვაძე — „ზამთრის წიგნი“
• წლის საუკეთესო დებიუტი: თეონა დოლენჯაშვილი — „იანვრის მდინარე“
• წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: აგი აბაშიძე — „ილია ჭავჭავაძე“
• წლის საუკეთესო თარგმანი: ლევან რამიშვილი — „ბჰაგავადგიტა“
• წლის საუკეთესო პიესა: ბასა ჯანიკაშვილი — „პიესები“
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: ანა კალანდაძე

საბა 2007^[6] 

• წლის საუკეთესო რომანი: ლაშა ბუღაძე — „ვიდრე მთავარ გმირს ეძინა“
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: შოთა იათაშვილი — „სანამ დროა“
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: ლაშა იმედაშვილი — „სამი მკვლელობა ძველ თბილისში“
• წლის საუკეთესო დებიუტი: ქეთი ქანთარია — დი ბი სი პიერის „ვერნონ გენიოს ლითლის“ თარგმანი
• წლის საუკეთესო ლიტერატურული კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: მალხაზ ხარბედია — „პირადი ბიბლიოთეკა“
• წლის საუკეთესო თარგმანი: ბაჩანა ბრეგვაძე — „ახალი თარგმანები“
• წლის საუკეთესო პიესა: არ გაცემულა
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის: თამაზ ჩხენკელი

საბა 2008^[7] 

• წლის საუკეთესო რომანი: აკა მორჩილაძე — „Maid in Tiflis“
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული: მაია სარიშვილი — „მიკროსკოპი“
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული: დავით ქართველიშვილი — „ოთხი მოთხრობა“
• წლის საუკეთესო თარგმანი: გიორგი ლობჟანიძე — „ყურანი“
• წლის საუკეთესო დებიუტი: ბაჩო კვირტია — „მატარებლის მოსვლამდე“
• წლის საუკეთესო პიესა: დავით ტურაშვილი — „შავი კედები“
• წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესსეისტიკა და დოკუმენტური პროზა: ეთერ თათარაიძე, ამირან არაბული — „შენდობით მომიხსენიეთ“
• პრემია ქართული ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის — ვახუშტი კოტეტიშვილი

საბა 2009^[8] 

• წლის საუკეთესო დებიუტი — გიორგი კეკელიძე „ოდები“ და დიანა ამფიმიადი „შოკოლადი“ (გამომცემლობა „სიესტა“).
• წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა — ლევან ბრეგაძე „მოთხრობები ლიტერატურაზე“ („ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა")
• წლის საუკეთესო თარგმანი — გიორგი ეკიზაშვილი, დანიელ პენაკის „ძაღლი, ძაღლი“ (გამომცემლობა „აგორა“)
• წლის საუკეთესო პიესა — ლაშა ბუღაძე „ნაფტალინი“ (წიგნის სახელოსნო)
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული — გიგი სულაკაური „თამაში რევოლვერით“ (ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა)
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული — ბათუ დანელია „MIRABILIS VITA“ (საგამომცემლო სახლი „ინოვაცია“)
• წლის საუკეთესო წლის საუკეთესო რომანი — თეონა დოლენჯაშვილი „მემფისი“ (გამომცემლობა „სიესტა“)
• პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის — ჭაბუა ამირეჯიბი

საბა 2010 

• წლის საუკეთესო დებიუტი - მაკა ლდოკონენი „ქიშმიშიანი ამბები" (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო კრიტიკა, ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა - ზურაბ ქარუმიძე „ჯაზის ცხოვრება" (გამომცემლობა "სიესტა")
• წლის საუკეთესო თარგმანი - მანანა ღარიბაშვილი – გაიუს ვალერიუს კატულუსის ლექსები (გამომცემლობა "ლოგოსი")
• წლის საუკეთესო პიესა - თამარ ბართაია - „მთავარი როლი" (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული - კოტე ჯანდიერი "კონკიას ღამე" (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული - ზვიად რატიანი – „ნეგატივი“ (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო რომანი - ნაირა გელაშვილი "პირველი ორი წრე" (გამომცემლობა "კავკასიური სახლი")
• პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის - გურამ დოჩანაშვილი

საბა 2011 

• წლის საუკეთესო დებიუტი - თამთა მელაშვილი „გათვლა" (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო კრიტიკა - შოთა იათაშვილი "დალაგება" (გამომცემლობა "საუნჯე") და ნუგზარ მუზაშვილი „გაქცევა ისტორიიდან" (გამომცემლობა "დიოგენე")
• წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა - პაატა ქურდაძე, „ფსიქოდელური ქრონიკა" (გამომცემლობა "სიესტა")
• წლის საუკეთესო თარგმანი - გიორგი ლობჟანიძე – საადი შირაზელის 'გოლესთანი'-ს თარგმანი (გამომცემლობა "კავკასიური სახლი")
• წლის საუკეთესო პიესა - თამაზ ექვთიმიშვილი - "პუანტები" (ჟურნალი "ლიტერატურული პალიტრა")
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული - მაკა მიქელაძე „მე და ჩემი კუსტურიცა" (გამომცემლობა "სიესტა")
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული - გივი ალხაზიშვილი „ჩაბრუნებული მზერა" (გამომცემლობა "საუნჯე")
• წლის საუკეთესო რომანი - ერლომ ახვლედიანი „კოღო ქალაქში“ (გამომცემლობა "სიესტა")
• პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის - ვახტანგ ჯავახაძე

საბა 2012^[9] 

• წლის საუკეთესო დებიუტი - ეკატერინე ტოგონიძე, „ანესთეზია" (გამომცემლობა „საუნჯე") და სალომე ბენიძე „მოხსენებითი ბარათი", (გამომცემლობა "ინტელექტი")
• წლის საუკეთესო კრიტიკა - ლევან ბრეგაძე „ლიტერატურული (გამო)ძიებანი" (გამომცემლობა "არტანუჯი")
• წლის საუკეთესო ესეისტიკა და დოკუმენტური პროზა - გიორგი მაისურაძე, „ჩაკეტილი საზოგადოება და მისი დარაჯები" (გამომცემლობა „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა")
• წლის საუკეთესო თარგმანი - დავით წერედიანი – გოეთეს „ფაუსტის" თარგმანი (გამომცემლობა "ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა")
• წლის საუკეთესო პროზაული კრებული - ბესო ხვედელიძე „წითელი" (გამომცემლობა „საუნჯე“)
• წლის საუკეთესო პიესა - ლაშა ბუღაძე „„ნავიგატორი“" („ბაკურ საულაკაურის გამომცემლობა“)
• წლის საუკეთესო პოეტური კრებული - პაატა შამუგია „დაუჯდომელი" (გამომცემლობა „სიესტა“)
• წლის საუკეთესო რომანი - აკა მორჩილაძე, „obOle" (გამომცემლობა "ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა")
• პრემია ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის - რეზო ჭეიშვილი

საინტერესო ფაქტები 

• 2007 წელს არ გაიცა პრემია საუკეთესო პრემიის ნომინაციაში, ჟიურიმ 2006 წელს შექმნილი პიესების მხატვრული დონე ჟიურიმ არადამაკმაყოფილებლად მიიჩნია
• 2009 და 2012 წლების საბა საუკეთესო დებიუტისთვის და 2011 წლის საბა საუკეთესო კრიტიკისთვის ორმა კანდიდატმა გაიყო
• 2011 წელს საბას დაემატა ახალი ნომინაცია - პრემია საუკეთესო კრიტიკისთვის
• აკა მორჩილაძეს ყველაზე მეტჯერ, 5-ჯერ აქვს მიღებული „საბა". ყველა ჯილდო მან საუკეთესო რომანის ნომინაციაში მიიღო
• ლაშა ბუღაძემ სამჯერ მიიღო „საბა“ საუკეთესო პიესის, ხოლო ერთხელ საუკეთესო რომანის ნომინაციაში
• ერთზე მეტი „საბა“ აგრეთვე მიღებული აქვთ ბაჩანა ბრეგვაძეს, გიორგი ლობჟანიძეს, შოთა იათაშვილსა და ლევან ბრეგაძეს

http://ka.wikipedia.org

http://news.edu.aris.ge/sciencelib/